Van les in de klas naar les via Teams: de nieuwe realiteit
Op 16 maart werd het stil op de scholen. Ze gingen allemaal dicht om de verspreiding van het coronavirus te beperken. ‘Flatten the curve’ werd de nieuwe maatschappelijke opdracht, met verstrekkende gevolgen. Ook het infraonderwijs schakelde onmiddellijk over. Online les, online groepsopdrachten, online examens en zelfs online vrijdagmiddagborrels werden normaal – alsof docenten en leerlingen het nooit anders hadden gedaan. Is het effectief? Enkele scholen met wie we samenwerken delen hun ervaringen.
Hogeschool InHolland
‘Wij zijn direct voortvarend aan de gang gegaan om de lessen, tentamens en examens zoveel mogelijk door te laten gaan’, aldus Ben Godijn, docent Civiele Techniek bij Hogeschool InHolland. ‘De lessen zijn al een paar weken online, via Teams, en dat gaat best goed. Zelf werk ik er ook mee. De studenten zijn er ook over te spreken en zijn blij dat ze zo geen achterstand oplopen. We zijn als team op zoek naar andere leuke activerende online onderwijsmogelijkheden en die ontwikkelen zich nu snel.’
‘Buitenprojecten zijn nu niet mogelijk en daarvoor bedenken we alternatieven. Bijvoorbeeld landmeten: je kunt de studenten fictieve metingen opgeven waarmee ze hoogte en dergelijke moeten berekenen. Met filmpjes laten we zien hoe de apparatuur buiten werkt, zodat ze daar een idee van krijgen en daarover vragen kunnen stellen. Dit ontwikkelt zich ook nog verder.’
‘Tentamens zijn lastiger. Een eerste examen, inclusief presentatie, is inmiddels met goed resultaat afgerond. De studente was daar superblij mee, omdat zij had verwacht dat het niet zou doorgaan. Al met al zijn we best tevreden. We vergaderen ook via Teams en hebben zelfs een vrijdagmiddagborreltje gehad, iets wat we tot op heden niet deden. Maar die persoonlijke noot, die we anders op school hebben, blijft belangrijk.’
Regio College en SPG-NH
‘De lessen zijn bij ons sinds de maatregelen gestopt, maar de studenten moeten natuurlijk kunnen doorgaan met hun opleiding’, aldus Frits Jousma, docent bij de afdeling Infra van het Regio College. ‘De loopbaancoaches geven hieraan op hun eigen manier sturing. Op niveau 2 en 3 werken de studenten veel met het digitale lesprogramma van Concreet, dat helpt natuurlijk. Niveau 1 werkt met lesbrieven die ze via de mail van ons ontvangen en niveau 4 stuur ik zelf elke week huiswerk via de mail om voortgang te blijven houden. Hun vorderingen houden we online bij. Als studenten vragen hebben, kunnen ze die telefonisch stellen aan de docenten.’
‘Na Pasen hebben we enkele theorie-examens afgenomen met kleine groepjes van 3’, vervolgt Frits, ‘met name bij diegenen die bijna gediplomeerd zijn.’ ‘Bij ons kunnen de leerlingen praktijkexamens inplannen die wij op de werkvloer of in de hal afnemen’, aldus Ronald Geijteman, opleidingscoördinator en leermeester bij SPG-NH.
Horizon College
‘Wij geven de lessen op dit moment ook online via Teams’, aldus Lisette Sont, docente bij het Horizon College. ‘We geven zo instructies en houden vragenuurtjes. Online zetten we ook de opdrachten klaar die de studenten digitaal inleveren. Ook krijgen ze digitale toetsen en ze overleggen zelf online in kleine (project)groepen. Een aantal examens nemen we op een later moment af, afhankelijk van het moment dat de scholen weer open mogen. Mondelinge examens kunnen eventueel online, daar kijken we nog naar. De examens in de Beroepspraktijkvorming gaan gewoon door.’
Nova College
‘Wij zijn ook overgeschakeld op digitaal onderwijs’, vertelt Loek Dam, docent bij het Nova College. ‘Momenteel hebben we nog vijf eindexamenkandidaten voor de opleiding Middenkaderfunctionaris Infra. Zij ronden nu hun eindstage af bij het bedrijfsleven of de overheid. Hiermee komt helaas een einde aan deze infraopleiding bij onze school. We verwijzen nieuwe leerlingen door naar het Horizon College en het ROC van Amsterdam.’
KOB Infraopleidingen
‘Sinds wij geen gebruik meer konden maken van de lesfaciliteiten in het Nova College in Haarlem zijn wij overgestapt naar digitaal onderwijs. KOB stelt een professionele versie van Zoom ter beschikking’, aldus Frank Post, directeur KOB Haarlem. ‘Het onderwijs gaat gewoon door. Dit past goed in de ontwikkeling van digitaal onderwijs die al op het programma stond voor volgend jaar. Corona versnelt dit proces.’
‘De eindexamens per module zijn voor dit jaar geschrapt. De drie toetsresultaten van de docenten zijn bepalend voor het eindcijfer. De praktijkopdracht (boekwerk van circa 40 tot 50 pagina’s met realistische werkopdrachten) leveren de studenten op papier en digitaal in. De gebruikelijke verdediging vervalt dit jaar. De opdracht moet voldoende zijn en wordt nu beoordeeld door de docent en de aannemer vanuit de Plaatselijke Commissie. Over een eventueel mondeling herexamen medio juni wordt nog nagedacht. Zo mogelijk vindt dit plaats op de leslocatie en anders komt er een digitale oplossing.’
‘De diploma-uitreiking wordt naar verwachting verplaatst naar eind augustus/begin september. Uiteraard volgens de richtlijnen die dan daarvoor gelden. We verwachten dat de nieuwe lesmodules pas na de herfstvakantie 2020 starten, maar dat is nog niet zeker.’
GOA Leidingtechniek
‘Wat de ROC’s betreft, waar onze leerlingen de opleiding volgen, is digitaal onderwijs gelukkig al beleid’, vertelt Theo Streefkerk, leerwegcoördinator bij GOA. ‘Alle lessen, inclusief Nederlands, Rekenen en LLB, kunnen op afstand, mede dankzij ons digitale studiepakket. Bij de ROC’s zijn de docenten op de reguliere lesdagen van de BBL-groepen bereikbaar voor eventuele vragen. Ze controleren of de leerlingen zijn ingelogd en actief met de lesstof bezig zijn. Men is druk bezig met de voorbereidingen om de praktijklessen te hervatten en praktijkexamens af te nemen. Uiteraard met inachtneming van 1,5 meter afstand en alle hygiënische maatregelen en aanpassingen.’
Civilion
‘Bij de deeltijd hbo-opleiding hebben we één lesdag gemist, daarna zijn we direct overgestapt op online onderwijs’, vertelt Lisanne de Gouw, talentcoach bij Civilion. ‘Ook bij het mbo geven we nu digitaal onderwijs. Omdat mbo-examens van overheidswege nog mogen doorgaan, onderzoeken we hoe we hieraan invulling kunnen geven, rekening houdend met alle regels.’
‘Online lesdagen van de mbo-studenten worden veelal opgedeeld in drie blokken. De docenten geven eerst uitleg en de studenten kunnen daarna zelfstandig aan de slag. Ook kan de docent studenten in kleine groepjes online laten samenwerken. De praktijklessen zijn komen te vervallen. Wel hebben we bij iedere student gekeken of de praktijkopdrachten die dit schooljaar op de planning staan, op het werk uitgevoerd kunnen worden onder begeleiding van een leermeester. De studenten voor wie dit niet mogelijk is, halen dit later in op onze opleidingslocatie in ’s-Hertogenbosch. De overige weken werken de studenten bij de aannemer waar ze zijn geplaatst.’
‘De feedback is dat alle studenten erg positief zijn over de online lessen. Ze waarderen de inzet van de docenten enorm die de lessen achter de schermen weten door te zetten. De drive en inzet van de studenten tijdens de lessen zijn goed, want ze willen zo min mogelijk studievertraging oplopen. We zijn heel trots op onze studenten, ook met de inzet die zij tonen op de bouwplaats, rekening houdend met alle maatregelen die zijn getroffen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.’